انگیزش و یادگیری

مطالعات نشان می دهند که در میان عوامل متعدد و گوناگون (فردی و محیطی) تأثیرگذار بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان، انگیزش نقش برجسته و بلکه مهم تری را ایفا می نماید. شناخت و تحلیل مناسب انگیزش فراگیران برای کارآیی و اثربخشی فعالیت های یاددهی و یادگیری اهمیت زیادی دارد. هدف مقاله ی حاضر ارتقای دانش و درک خواننده از مفهوم ، اهمیت و عوامل تأثیرگذار بر انگیزش و کمک به کاربست این دانش در انتخاب تدابیر یاددهی و یادگیری می باشد. در این راستا تعدادی از منابع علمی مرتبط مورد مطالعه و محتوای این نوشتار از آن ها جمع آوری و تلخیص گردیده است. در این نوشتار ابتدا مفاهیم انگیزش، انگیزه و یکی از انواع انگیزش که در حوزه ی تعلیم و تربیت حایز اهمیت است، یعنی انگیزش پیشرفت، مورد واکاوی قرار گرفته است؛ اهمیت انگیزش در فرایندهای یاددهی و یادگیری، و در پایان عوامل تأثیرگذار بر انگیزش فراگیران به اجمال شرح گردیده است . انگیزش به حالت های درونی موجود زنده که موجب بروز، هدایت یا تداوم رفتار او به سوی نوعی هدف می شود، اطلاق می شود. در تعلیم و تربیت انگیزش پیشرفت اهمیت برجسته ای دارد، این اغلب با رفتار بالفعل فراگیران در نیل به اهداف همبستگی دارد. رفتار و عملکرد دانش آموزان در تحصیل بر حسب سطح انگیزش پیشرفت آنان متفاوت است. انگیزش عامل بسیار مهم و اغلب مهمترین شرط یادگیری است و اهمیت آن اغلب از هوش کلی نیز بیشتر می باشد. مجموعه ای از عوامل مرتبط با یکدیگر بر انگیزش دانش آموزان برای یادگیری تاثیر دارند. این مجموعه ممکن است شامل ویژگی های یادگیرنده ، برنامه های درسی به لحاظ کمی و کیفی، ویژگی های معلمان ، شرایط و ویژگی های محیط آموزشی، فعالیت ها و تکالیف یادگیری و سایر عوامل محیطی باشد. شناخت این عوامل معلم را در انتخاب مناسب تدابیر و فعالیت های یاددهی و یادگیری و تعامل اثربخش با فراگیران و در نهایت افزایش اثربخشی تدریس یاری می نماید.